Fig. Ik blokkeer vs ik acteer zoals ik dat wens.
Blokkeren
Soms ontdekken we dat wij om de één of andere reden blokkeren, blokkeren in de zin van niet meer bij machte om vanuit ons ‘gewone zijn’ te acteren*. Het betreft hier, voor dit artikel, meestal een psychisch-emotionele blokkade waarvan de oorzaak in ons onderbewustzijn ligt opgeslagen. In het vervolg zal in het kort enige aandacht worden geschonken aan het fenomeen van een psychisch-emotionele blokkade.
*Acteren: ons handelen, spreken, denken, voelen, zijn.
Blokkade; oud zeer
Een blokkade ‘blokkeert’ in feite je mogelijkheid om te handelen zoals jij zou willen. Kenmerkend van een blokkade is, dat deze veelal in ons onderbewustzijn ligt opgeslagen (oud zeer, trauma) en deze kan door een bepaalde nieuwe ervaring kan worden aangeraakt. Aangeraakte blokkades kunnen door hun latente aanwezigheid door een ontmoeting of ervaring geactiveerd worden: ineens, abrupt en wordt veelal als ‘overvallend’ ervaren. Een blokkade is, in dit artikel, gerelateerd aan het ervaren van onveiligheid en/of levensbedreiging, terwijl die feitelijk niet aanwezig is.
Gewone zijn
Ons ‘gewone zijn’ wordt gezien als een staat-van-zijn, van waaruit we ontspannen kunnen acteren. Deze staat van zijn is er zolang wij ons veilig voelen. Veelal voelen we ons dan ontspannen en in staat om te kunnen omgaan met wat we zoal tegen kunnen komen. De bandbreedte van ons ‘gewone zijn’ varieert tussen rust en het beste uit jezelf halen.
Effect blokkade
De uitingsvorm van een blokkade is divers en kan variëren. Is het aangeraakte oude zeer >>levensbedreigend geweest, dan kan de huidige verschijningsvorm: verstijfd zijn; ‘gevangen, op slot’, of verlamd zijn; ‘depressief, hulpeloos’. Wordt de aangeraakte oude ervaring als >>onveilig ervaren, dan kan angst en/of boosheid verschijnen, waarbij elk een mildere of meer extremere vormen kan aannemen. Denk hierbij aan: van zorgen –> paniek en van irritatie –> woede/drift. Kenmerkend van een blokkade is dat zij een enorme trekkracht heeft, zij trekt ons er als het ware in, we hebben geen keus.
Verschijningsvorm
Aan onze buitenkant is er soms weinig waar te nemen, terwijl er van binnen heel veel gebeurt. Intimi, zoals partner, vrienden en directe collega’s, zullen echter wel iets waarnemen, maar weten ook niet precies wat er speelt. De omgang met onze blokkades varieert, zoals het vermijden van bepaalde situaties en/of onderdrukken van onze gevoelens. Daarnaast kan sprake zijn van ‘acting out’ gedrag waarbij boosheid en/of verwijt, in min of meer buitensporige mate, gericht wordt op de ander. Omdat de blokkade ons weerhoudt te doen wat ons natuurlijk past zal deze zich veelal herhalen in verschillende contexten, met als doel te worden opgelost waardoor er weer vrijheid in expressie volgt.
Aanpassen
Als wij terugkijken op dergelijke ervaringen met ons geuite of ingehouden gedrag, dan willen we dit veelal niet meer. Echter omdat de oorsprong van het aangeraakte oud zeer veelal in ons onderbewustzijn ligt, is dit lastig om met onze intentie tot verbetering aan te passen. Er is dan mogelijk meer nodig. Zoals met de meeste gewenste veranderingen is reflectie een eerste ingang; we kijken terug op onze ervaring en we zien wat wij hebben gedaan en wat de impact ervan was. Vervolgens willen we dat aanpassen naar nieuw gedrag. Door de vinger aan onze pols te houden, kunnen we met onze intentie tot ons passend en gewenst gedrag komen, maar kunnen we dat ook zo houden? Dat varieert en verschilt per persoon en de oorsprong van ons trauma of oud zeer. Om frustratie te voorkomen kan therapie hierbij een behulpzame benadering bieden.
Therapie
Met therapie (Gestalt en Somatic Experiencing) kijken we naar de oorsprong van de blokkade. Dat klinkt misschien abstract, maar door samen te verkennen in het spectrum van denken, voelen en lichamelijk sensaties, kan zich een relevante oude ervaring aandienen. Door hier samen mee te werken kan de oude ervaring in een nieuw daglicht worden gebracht, waardoor de ‘trekkracht’ van de blokkade kan worden verminderd en idealiter uiteindelijk ook wordt opgeheven. Een opgeheven blokkade geeft veelal een gevoel van opluchting en vooral weer een keuzeruimte voor ons gedrag.
Resumé
Natuurlijk biedt dit artikels slechts een beperkte verkenning van het fenomeen van psychisch-emotionele blokkades. Toch geeft het enig zicht op mogelijke oorzaak en gevolgen op onze gedragingen in bepaalde situaties, waarin we ons gedrag veelal als onverwacht, ongepast, buitensporig en/of ongewenst ervaren. Door hier met meer begrip en compassie mee om te gaan, kan er al veel veranderen.
Karel van Nimwegen is werkzaam als Psychosociaal therapeut (Gestalt, Somatic Experiencing) en Coach bij hartsupport.nl en loopbaansupport.nl. De artikelen, blogs brengen veelal een beperkte doch zinvol geachte en of uitdagende toelichting van bepaalde psychosociale onderwerpen onder de aandacht, waarbij therapie en/of coaching perspectief kan bieden. Feedback is welkom.
meer info zie: www.hartsupport.nl
keyword: blokkeren, blokkade, psychisch-emotionele blokkade